خارش پوست در بارداری؛ علل و درمان

تغییرات هورمونی بدن یک خانم در دوران بارداری ممکن است ناراحتی‌های مختلفی برای او ایجاد کند. یکی از این ناراحتی‌ها، خارش پوست می‌باشد. خارش پوست در این دوران بسیار شایع می‌باشد.

علل شایع خارش پوست در بارداری

1- تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی در دوران بارداری مانند افزایش هورمون استروژن، عامل مۆثری در ایجاد خارش‌های پوستی می‌باشد.

این هورمون‌ها همچنین می‌توانند باعث تغییر خلق و خو شوند و بسیاری از تغییرات دوران بارداری را به این هورمون‌ها مربوط می دانند.

علاوه بر این، تغییر هورمون‌ها در دوران بارداری می‌تواند منجر به خشکی پوست شود که به تبع آن، خارش پوستی را ایجاد می‌کند.

2- کشیدگی پوست

اگرچه پوست بدن بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی منقبض و منبسط می‌شود، اما به دلیل اینکه در دوران بارداری باز شدن پوست (به خصوص در ناحیه شکم) در طی مدتی کوتاه و سریعا ایجاد می‌شود، انعطاف پذیری پوست کم شده و پوست دچار کشیدگی می‌شود.

3- در سه ماهه سوم بارداری، بسیاری از زنان دچار خارش پوست، برجستگی‌های قرمز و یا حتی دمل‌های چرکی بر روی پوست خود می‌شوند که به اختصار این حالت را (pupp) می‌نامند. این حالت نگران کننده نیست و طی مدت کوتاهی پس از زایمان از بین می‌رود.

اما چنانچه این حالت در فردی بسیار وخیم و غیر قابل تحمل باشد، باید تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرد و راه کارهای درمانی را انجام دهد.

لازم به ذکر است که این بثورات پوستی بر جنین تأثیری نخواهد داشت.

از آب داغ در حمام به هیچ عنوان استفاده نکنید، زیرا نه تنها سبب خشکی پوست و افزایش خارش پوستی می‌شود، بلکه احتمال سقط جنین در ماه‌های اول بارداری و زایمان زودرس در ماه‌های آخر بارداری را افزایش می‌دهد
4- کلستازیس داخل کبدی در دوران بارداری

کلستازیس داخل کبدی با انتقال صفرا به کبد تداخل پیدا می‌کند و منجر به ساخت نمک‌های صفراوی می شود. این حالت می‌تواند سبب تشدید خارش‌های پوستی در زمان بارداری شود.

لازم به ذکر است که این خارش‌ها معمولا با بثورات پوستی همراه نیست. این بیماری اگر درمان نشود، می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی در افراد باردار شود.

5- بیماری‌های پوستی که از قبل در خانم باردار وجود داشته است

بیماری‌های پوستی از قبیل پسوریازیس، اگزما و آلرژی می‌تواند در طی بارداری تشدید می شوند. اگر فردی هستید که از قبل بیماری پوستی داشته‌اید و در حال حاضر باردار هستید، برای ادامه مصرف داروهای تجویز شده برای بیماری پوستی‌تان باید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید، زیرا ممکن است این داروها برای بارداری‌تان مضر باشند و یا باید میزان آنها تغییر کند.

راهکارهایی ساده برای برطرف کردن خارش پوست

1- به خانم‌های باردار توصیه می‌شود با آب ولرم دوش بگیرند. می‌توانند با اضافه کردن جو دو سر به آب وان حمام، در آن بنشینند. این محلول سبب تسکین عروق خونی و خارش‌های پوستی می‌شود. حداقل می‌توانید 15 دقیقه در این محلول بنشینید.

2- سعی کنید محیط اطراف خود را مرطوب نگه دارید و پس از حمام بدن خود را با کرم، چرب کنید.

3- همیشه بدن خود را خشک و تمیز نگه دارید، زیرا هورمون‌های حاملگی می‌توانند سبب افزایش تعریق پوست شوند و تعریق می‌تواند منجر به افزایش خارش بدن شود. بنابراین به زنان باردار توصیه می‌شود بسته به فعالیت بدنی خود و آب و هوایی که در آن زندگی می‌کنند، به طور منظم استحمام کنند تا پوستشان تمیز بماند.

4- زنان باردار باید از لباس‌های گشاد نخی استفاده کنند تا پوست آن‌ها نفس بکشد. لباس تنگ سبب کاهش جریان خون و تحریک خارش پوست می‌شود.

5- از مصرف یک سری مواد غذایی که احتمال خارش پوستی را افزایش می‌دهند، پرهیز کنید؛ مثلا اگر قبل از بارداری به یک ماده غذایی خاص آلرژی داشته اید، در دوران بارداری هم نباید آن را مصرف کنید، مثل برخی ادویه‌ها، سس‌های تند و ... .

6- باید از پوشیدن لباس با برخی جنس پارچه که احتمال حساسیت پوستی را افزایش می‌دهند، اجتناب کرد، مثلا لباس‌های پشمی محرک خارش هستند. بهترین جنس پارچه لباس در دوران حاملگی، نخی و پنبه می‌باشد. اگر خارش پوست در مناطقی از بدن که در تماس با دکمه و یا زیپ لباس می‌باشد اتفاق می‌افتد، باید درباره حساسیت خودتان نسبت به آن مطمئن شوید.

از هر گونه خارش بیش از حد اجتناب کنید. خاراندن زیاد سبب آسیب پوست و کبودی و یا بروز عفونت‌های پوستی می شود
7- استفاده از جوش شیرین برای برطرف کردن خارش مفید شناخته شده است. اضافه کردن نصف فنجان جوش شیرین به آب وان حمام و نشستن در آن تسکین دهنده خارش می‌باشد. همچنین می‌توانید یک قاشق غذاخوری جوش شیرین و یک قاشق غذاخوری پودر ذرت را به یک لیتر آب سرد اضافه کنید و آن را مخلوط کنید و آن را به مناطقی که دچار خارش شده است بمالید.

هشدارها

1- از آب داغ در حمام به هیچ عنوان استفاده نکنید، زیرا نه تنها سبب خشکی پوست و افزایش خارش پوستی می‌شود، بلکه احتمال سقط جنین در ماه‌های اول بارداری و زایمان زودرس در ماه‌های آخر بارداری را افزایش می‌دهد.

2- استحمام بیش از حد نیز باعث خشکی پوست و تشدید خارش آن می شود. پس در تعداد دفعات استحمام خود دقت کنید.

3- از گرم نگه داشتن بیش از حد مناطقی که دچار خارش شده‌اند جدا اجتناب کنید. این کار سبب تحریک پوست و افزایش خشکی آن می‌شود و زمینه را برای بیماری‌های پوستی نظیر اگزما آماده می‌کند.

4- بعد از حمام و شستن دست ها، حتما با حوله پوست خود را خشک کنید و از کرم مرطوب کننده جهت جلوگیری از خشکی آن استفاده کنید.

5- هر گونه التهاب و قرمزی پوست در دوران حاملگی باید تحت نظر پزشک متخصص مورد بررسی قرار بگیرد. شاید نیاز به مصرف داروهای کورتونی باشد.

6- از هر گونه خارش بیش از حد اجتناب کنید. خاراندن زیاد سبب آسیب پوست و کبودی و یا بروز عفونت‌های پوستی می شود.